Bir sabah uyandınız, dünyanın en büyük ekonomilerinden birinde, Washington D.C.’da, büro kapılarının kilitlendiğini öğreniyorsunuz. O kapılar içeriye değil, içeriden dışarıya dönük: bir ülkenin günlük kamu hizmetleri, klasik işleyişi, hatta veri akışı durma noktasına gelmiş. Bu ülke, Birleşik Devletler. Ve mevcut hâliyle, bu kapanma yalnızca Amerikalıları değil; küresel ekonomiyi ve dünya siyasetine dahi mesaj bırakıyor.
Oyun Kurucunun Yeni Kuralları: ABD’nin İç Problemi Küresel Etki Yaratıyor . ABD hükümetinin çalışanlarının görevlerini yapamaması, verilerin açıklanamaması, hava trafik kontrolünün kısıtlanması gibi gelişmeler öncelikle Amerikan iç gündeminde. Ama sonuçları yalnızca o salonlarla sınırlı değil. Mesela: yabancı yatırımcılar ve küresel iktisat yönetimi için önemli bir kırılma; çünkü ABD’den gelen resmi istatistiklerin açıklanamaması, Japonya’da ve Asya-Pasifik bölgesinde politikacı ve ekonomistler için “ekonomi görünmez oldu” diyebilecekleri bir tablo yarattı. Reuters +2 moderndiplomacy.eu +2 Avrupalı ihracatçılar için… ABD’nin kamu sektöründeki durma hali, sadece ABD’nin kendi turizm veya iç hizmetleri için değil, Avrupa’dan ürünlerini satmak isteyen şirketler için de bir risk sinyali “ABD’de bir darbe var mı?” sorusunu gündeme getiriyor.
euronews; Emperyal bir görüntü vermek yerine, küresel yönetim boşluğu yaratıyor. Örneğin, iklim hedefleri konusunda, ABD’nin “çalışamamaya” başlaması dünya çapında değerlendirme ve taahhüt süreçlerini aksatabilir.
Euronews +1 Ekonomi Alarm Veriyor: Gölgesi Dünyayı Sarıyor. Hükûmet kapandıkça, ekonomik göstergeler ve finansal güven kırılıyor. Küresel aktörler bu durumu yalnızca “ama herkes hissetmiyor” diye görmüyor: “Bu iş daha derin” diyorlar. Örneğin, ABD’de tüketici güveni endeksi yaklaşık 3 ½ yıllık en düşük seviyeye geriledi. Bu doğrudan tüketici algısıyla ilgili; iş güvencesi, kredi koşulları, harcama eğilimleri… hepsi risk altında. Reuters ;+2 AP News +2 Hava taşımacılığında: Federal Aviation Administration (FAA) sisteminde kapasite kısıtlamaları başladı; uçuş iptalleri ve gecikmeler hızlandı. Bu, ABD içinden bir aksaklık değil; seyahat sektörünü ve yurtdışı bağlantıları da etkiliyor.
Finansal Zamanlar +1 Tedarik zincirleri, özellikle ABD bağlantılı olanlar için, “aynı gemideyiz” mesajını veriyor: estadounidense kamu operasyonları durduğunda, global üretim ve tedarik tarafında da gecikmeler, belirsizlikler meydana geliyor.
Forbes +1 Politik Güvenliği Şüpheli Bir Güç: İmaj Krizi ; Güçlü bir devletin kamu yönetiminde aksama yaşaması, dış dünyaya şu mesajı veriyor: “İstikrarlı değiliz.” Bu, küresel düzene güveni sarsabilir. Mesela, askeri üslerde yabancı uyruklu işçiler maaş alamıyor ya da belirsizlik yaşıyor. Avrupa’daki bazı ABD üslerinde, yerel çalışanların maaşlarının kesilmesi veya gecikmesi gözlemlendi. AP News +1 Bilgi akışı kurumu, veriler ekonomik göstergeler gibi durduğunda, merkez bankaları ve devletler buna göre plan yapamıyorlar. Bu da “ABD ne yapıyor?” sorusunu küresel ölçekte gündeme getiriyor. Reuters +1 Ayrıca, politik manevraların “stratejik cephaneye” dönüşmesi: devlet kapanması artık bir pazarlık konusu haline geliyor. Bu, kamuoyunda ve uluslararası aktörlerde “oyun oynanıyor” algısını güçlendiriyor.
Türkiye ve Türkiye Benzeri Ekonomiler İçin Ne Anlama Geliyor?
Biz burada İstanbul’da farklı bir coğrafyada oturuyoruz; ancak bundan bağışıklı olduğumuz anlamına gelmiyor. Aksine: Türkiye gibi dışa açık, ihracata dayalı ya da dış finansmana bağımlı ülkelerde şaşırtıcı domino etkiler olabilir. ABD ekonomisi yavaşlarsa global talep düşer, ihracat pazarları daralabilir. Borçlanma maliyetleri artabilir çünkü güven kırılır, ABD doları ya da ABD hazine kağıtları “güvenli liman” işlevinde sarsılırsa, gelişen ekonomilerin finansman koşulları da zarar görebilir. Turizm açısından: ABD’ye giden ya da oradan gelen akış daralabilir; havacılıkta yaşanan aksaklıklar, uluslararası bağları etkiler. Jeopolitik açıdan: ABD’nin global liderlik algısı zayıfladığında, bölgesel aktörler alternatiflere yönelir; bu da Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölge için fırsatlar kadar riskler doğurur. Uyarılar ve Kırılma Noktaları ; Bu kapanmanın “çabuk geçer” gibi görünmesi bir risk; fakat uzun sürecek bir kapanma, beklenenden daha büyük sonuçlar doğurabilir. Şu noktalara dikkat: Havacılık güvenliği: Kontrolörleri ödenmemiş işçiler… sistemin ne kadar dayandığı test ediliyor. FAA’nın kapasite kısıtlamaları bu testi açık anlatıyor.
TIME Kamu yatırımları ve iklim hedefleri: Temiz enerji, altyapı, teknoloji gibi alanlarda devletin devre dışı kalması, uzun vadeli kırılganlığı artırıyor. euronews +1 Veri eksikliği: Ekonomik planlama için ihtiyaç duyulan resmi veriler yok veya gecikmeli geliyor; bu da karar mekanizmalarını karanlıkta bırakıyor. Reuters +1 Tüketici ve yatırımcı moralindeki düşüş: Güven kaybı geri kazanılması zor bir unsurdur; yurtiçi ve küresel yatırımlar bundan etkilenebilir.
Investopedia Sonuç: “Amerika Kapalı” Demek, Dünya Yavaşlıyor Demektir, Böyle bir durumda iki seçenek var: ya Washington’da bir çözüm bulur ve kapanma sınırlı kalır; ya da kapanma uzar, sonuçları daha derin olur. Ve bu ikinci senaryoda, bir ülkenin bütçe meseleleri, bir kıtanın ihracat rakamlarını, bir havayolu firmasının uçuş planlarını, hatta bir Türk ihracatçının siparişini bile etkileyebilir. Bu tabloya bakınca şöyle bir cümle akla geliyor: “ABD arıza yaptığında, dünya da semafor kırmızıya geçer.” O yüzden bu kapanma sadece bir Amerikan iç siyasi mesele değil; küresel bir alarm ışığıdır. Türkiye için de, “sadece dış dünyayı izleyelim” denmeyecek kadar önemlidir.
Öneriler; Türkiye’deki iş dünyası ve yatırımcılar, ABD’yle bağlı zincirlerini (tedarik, finansman, turizm) gözden geçirmeli; kısa vadede “ABD durursa ben ne yaparım?” sorusunu sormalı. Kamu yöneticileri, benzer krizlere karşı “veri kesintisi”, “hizmet durması” gibi senaryoları dikkate almalı; uluslararası bağlantılar ne kadar kırılgan olabilir bunu değerlendirmeli. Birey olarak da, ekonomik güvenin sarsıldığı dönemlerde tasarruf, alternatif gelir kaynakları, risk yönetimi gibi konular ön plana çıkmalı. Bu kapanmanın kalıcı etkileri olup olmayacağını zaman gösterecek. Ancak şimdiden haftalardan aylara, birkaç aksaklıktan sistemik bir kırılma riskine dönüşme potansiyeli taşıdığı açık. Ve dünya, sadece izleyici değil etkilenen tarafta… Haber Editörü ; Cem Bayram SEÇEN
Bir söylentiyle başlar her şey. Bir kahvehanede, bir tarlanın kenarında ya da bir akşam sohbetinde.“Burada define varmış.” Bu cümle, nice ailenin yıkımının, nice insanın dolandırılmasının ilk adımıdır.
Umut, dolandırıcının en kolay kazdığı çukur
Defineciler, aslında toprak değil, insanın umudunu kazıyor. Ve ne yazık ki, en kolay kazılan toprak, umudun toprağı. Dolandırıcıların hedefi belli: çaresiz, borçlu, “belki ben de bulurum” diyen insanlar. Yöntemler artık çok çeşitli. Bir kısmı “altın tespiti yapan cihaz” satar. Bir kısmı “cinli defineyi çözmek için dua lazım” diyerek sahte hocalık yapar.
Bir diğeri ise “Osmanlı haritası elimde, ama çözmeyi sadece ben bilirim” diyerek tuzağı kurar. Kurbanlar, ellerindeki son parayı verir; bazıları kredi çeker, bazıları evini satar. Sonunda bir avuç toprak, bir yığın borç, bir de kırılmış umut kalır.
Gerçek hikâyeler, gerçek acılar
Geçen yıl Afyon’da bir emekli, define bulma vaadiyle 400 bin lira kaptırdı. “Altın burada” denilen arsada aylarca kazı yaptı, bir taş parçası bile bulamadı. Tokat’ta bir çiftçi, sahte “define cihazı” için traktörünü sattı. Bursa’da bir adam, “defineyi cinler koruyor” denilerek kandırıldı, hocaya 150 bin lira verdi. Sonunda hepsi aynı şeyi söyledi “Param gitti, utancım kaldı.” Bu insanlar sadece paralarını değil, çevresinin güvenini, ailesinin huzurunu da kaybetti. Dolandırıcılar içinse bu hikâyeler, sıradan bir “iş günü.”
Yeni nesil tuzak teknoloji maskesi altında sahtekârlık
Artık dolandırıcılık cep telefonu ekranında başlıyor. Sosyal medyada “gerçek defineci” hesapları, YouTube’da “altın dedektörü mucizesi” videoları, ve internet sitelerinde “Osmanlı haritası satışı” ilanlar. Hepsi aynı zincirin halkaları. Bir dolandırıcı, mağdurun heyecanını ölçüyor. “Altın tespit cihazı Amerika’dan geldi, 12 metre altı görüyor” diyor. Cihazın içi boş plastikten ibaret, ama kurban inanmaya hazır. Çünkü yoksulluk, insanı inanmaya mecbur bırakıyor.
Gerçek define aklı korumak
Bu köşe yazısı bir haberden fazlası, bir uyarıdır. Hiç kimseye inanmayın. Harita, cihaz, hoca, dua Hiçbiri altına çıkmaz. Çıkan tek şey, dolandırıcının cebi olur. Unutmayın: Eğer biri size “kesin define yeri biliyorum” diyorsa, orada altın değil, bir tuzak vardır. Emniyet kayıtlarına göre, define dolandırıcılığı son yıllarda katlanarak arttı.
Ama bu suçun en zor yanı şu: Mağdurlar utanıyor, şikayet etmiyor. “Ben de safmışım” demeye çekiniyorlar. Oysa utanması gereken onlar değil, kandıranlardır.
Son söz kazmayın
Gerçek zenginlik, yerin altında değil, alın terinde saklıdır.Toprağı değil, kendi geleceğinizi kazıyorsunuz. Define ararken kaybolan sadece para değil, bazen de hayat. Kazılan her çukur, biraz daha umutsuzluğun çukuru oluyor. O yüzden ne diyor o tabela? “Kazmak yasaktır.” Evet, yasak sadece toprağı değil, aklı kazmak da yasaktır.
Hakan Altun, sahne aldığı Joly Joker Bursa’da muhteşem bir konsere imza attı. Fantezi müziğinin güçlü sesi Hakan Altun, Jolly Joker Bursa sahnesinde hayranlarıyla buluştu. “Telefonun Başında Çaresiz Bekliyorum” şarkısı ile hayranlarını selamlayan Hakan Altun, seslendirdiği şarkılarla konserinin ilk bölümünde duygusal rüzgarlar estirdi. Mekanı dolduran dinleyicilerine eski ve yeni şarkılarını hayranları ile söyleyen Hakan Altun, yaklaşık 2,5 saat kaldığı sahnede söylediği romantik şarkılarla hayranlarının gönlüne dokundu..
Bursa’daki konserlerinde kendilerini yalnız bırakmayan dinleyicilerine teşekkür eden Hakan Altun, ‘Bu gece gönlümüzce eğlenip sabahlara kadar hep birlikte şarkı söyleyeceğiz. Yorulana kadar ve uykumuz gelene kadar buradayız’ dedi. Bursa’daki konserlerinde kendilerini yalnız bırakmayan dinleyicilerine teşekkür eden Hakan Altun, müzisyen arkadaşlarını da unutmayarak şarkıyı kendisinin söylediğini ancak çalanların da çok önemli olduğunu belirtti ve “Türkiye’de herkes şarkı söyleyebilir, Türkiye’de herkes alkışlayabilir ama herkes enstrüman çalamaz arkadaşlar. Arkamdaki müzisyen kardeşlerim, ailemden daha çok gördüğüm insanlar. Lütfen onlara çok güçlü bir alkış alalım” diyerek tüm müzisyen arkadaşlarını onure etti. Bursalı müzik severler Hakan Altun ile muhteşem bir müzik dolu Cuma gecesi geçirdiler ..Haber ; Cem Bayram SEÇEN
Bursa’nın gözde eğlence mekanlarından biri olan İmza Bursa Restaurant yenilenmiş dekoruyla yeniden kapılarını ünlü şarkıcı Demet Akalın’ın muhteşem konseriyle açtı. Bursa gece hayatına yeni ve nezih bir soluk getirecek İmza Bursa Restaruant’ın açılışı görkemli bir kutlama ile gerçekleşti.Bursa’nın ihtiyacı olan bir mekanı hizmete geçirdiklerini kaydeden işletme sahibi Murat Sibirlioğlu ve işletme müdürü Esma Deymez “İyi bir mekan oluşturmak için yılmadan gece gündüz çalıştık ve İmza Bursa Restaurant’ı bu gece Demet Akalın’ın muhteşem konseriyle Bursalılarla buluşturduk.
İşimiz sadece canlı müzik değil, aynı zamanda insanlara iyi lezzet sunup, görsel olarak iyi hizmet vererek, onları hayata dair motive edebilmek ve Bursalılara yakışır bir mekan kazandırmak. İmza Bursa olarak gece hayatına imza atmak için herkesi bekliyoruz” ifadelerini kullandılar.. Demet akalın muhteşem sahne performansı ile Bursalı müzikseverlere müzik ziyafeti çekti .. Önümüzdeki günlerde İmza Bursa’da sahne alacak ünlüler 15 Kasım Mustafa Keser 21 Kasım Mehmet Çevik 22 Kasım Selami Şahin, 26 Kasım Cengiz Kurtoğlu, 29 Kasım Merve Özbey, Takvimlerinize bu tarihleri ekleyin..
İşletme sahibi Murat Sibirlioğlu ve işletme müdürü Esma Deymez. Esra İlknur Tekmen . Haber ; Cem Bayram SEÇEN
BursaRay hattı bugün kentin omurgası, ama kısa bir omur. Nilüfer’den Kestel’e uzanan hat, artan nüfusun yükünü taşımakta zorlanıyor. Her gün yüz binlerce yolcu aynı hat üzerinde, tıklım tıklım vagonlarda nefes almaya çalışıyor. Çözüm belli ama cesaret istiyor: Raylı sistemi çevre ilçelere kadar uzatmak ve otobüs-minibüs taşımacılığını besleyici hale getirmek. Kısacası, “herkes arabasıyla değil, rayla gitmeli.” Avrupa kentleri yıllar önce bu dönüşümü yaptı: Otobüsler raylı sisteme yolcu taşıyan besleyici hatlara dönüştü, kent merkezine bireysel araç girişi kısıtlandı. Bursa da artık bu eşiğe geldi. “BursaRay 2030” projesi adı altında Nilüfer Görükle Mudanya hattı ve Yıldırım Gürsu uzantısı birleştirilmeli. Bu hat, OSB bölgeleriyle entegre edilirse, sabah ve akşam servis trafiği en az %25 azalabilir.
Akıllı Şehir Akıllı Trafik Dönemi Bursa’daki trafik ışıkları hâlâ 1990’ların mantığında çalışıyor: sabit süre, kör döngü. Oysa artık dünya “dinamik trafik yönetimi” çağında. Yapay zekâ destekli sistemler, araç yoğunluğunu anlık olarak ölçüp sinyal sürelerini optimize ediyor. Bir belediye mühendisi şöyle diyor: “Bizde ışıklar sürücüye değil, sürücü ışıklara uyuyor.” Bu tersliği düzeltmek gerekiyor. Trafik sensörleri, kameralar, mobil uygulamalar ve büyük veri analizleriyle Bursa, trafiğini “okuyan” bir şehir haline getirilebilir. İstanbul’un bazı kavşaklarında pilot olarak uygulanan bu model, Bursa’da Acemler FSM İzmir Yolu hattında hayata geçirilirse, sabah-akşam yoğunluk %20 oranında düşebilir. “Arabasız Merkez” Kentsel Akışı Değiştirmek Bursa’nın kalbi olan Heykel, Altıparmak, Setbaşı aksında sorun artık sadece trafik değil: yaşam kalitesi. Her metre başına düşen araç sayısı artıyor, yayalar kaldırımlardan taşmış durumda. Gelişmiş kentler bunu “trafik değil, yer kullanımı sorunu” olarak tanımlıyor.
Yani mesele şu: “Şehri arabalar için mi, insanlar için mi planlayacağız?” Proje önerisi: Heykel Ulucami Setbaşı hattı tamamen yaya bölgesi ilan edilmeli. Çevresinde otopark kuşakları oluşturulmalı (örneğin Kültürpark, Altıparmak altı bölgeleri). Bu kuşaklara ücretsiz veya düşük ücretli “elektrikli mini otobüs” servisiyle ring hatları kurulmalı. Sonuç? Trafik merkezi boğmaz, merkez yeniden nefes alır. Esnaf kazanır, şehir sakinleşir. Ek Ayak: “Bursalıyı Direksiyondan İndirmek” Hiçbir sistem işe yaramaz, eğer insan davranışı değişmezse. Bursa’da her ailede ortalama 1,6 araç var. Toplu taşıma pahalı, özel araç prestijli.
Ama bu algı kırılmadan çözüm mümkün değil. Belediyenin yapabileceği şey: Ucuz ve güvenli toplu taşıma. Bisiklet yollarının mahalle bağlantılı hale gelmesi. “Toplu taşımayı kullanan kazanır” türü teşvik modelleri. Son Söz; Bursa’nın trafiğini çözmek için sihirli bir değnek yok, ama akıl, cesaret ve süreklilik var. Yeter ki günü kurtaran değil, geleceği planlayan bir irade gelsin direksiyona. Belki o zaman, bir sabah işe giderken kırmızı ışıkta sıkışmış değil, yeşil bir şehirde nefes almış oluruz. Kalın sağlıcakla …Yazan ; Cem Bayram SEÇEN
News
